خَزانِه گوهربارِ - ضَرب اُلمَثَل های سُلَیمان پادشاه

بَخشِ ۱۴

۱خاتُونِ هُوشیار خانِه خُو ره آباد مُونه،

مگم خاتُونِ جاهِل اُو ره قد دِستای خود خُو خراب مُونه.

۲کسی که دَ راستی قَدَم باله مُونه، اُو از خُداوند ترس مُوخوره،

لیکِن کسی که دَ راهِ کَج موره، اُو دَ خُداوند بےاِحتِرامی مُونه.

۳تورِه که از دانِ آدمِ جاهِل بُر مُوشه، بَلدِه پُشت ازُو یگ چوب جور مُوشه،

مگم تورای آدمِ دانا اُو ره حِفاظَت مُونه.

۴اگه گاو دَ گاوخانه نَبَشه، آوخور صاف مُومَنه،

مگم از زورِ گاو اَسته که حاصِل کَلو مُوشه.

۵شاهِدِ راستگوی دروغ نَمُوگه،

مگم شاهِدِ دروغگوی تورِه دروغ مُوگه.

۶آدمِ لَوڈه دَ جُستُجوی حِکمت اَسته، مگم پَیدا نَمِیتنه،

دَ حالِیکه بَلدِه آدمِ دانا پَیدا کدونِ حِکمت آسو یَه.

۷از آدمِ بے​عقل دُوری کُو،

چُون از لب های ازُو عِلم-و-دانِش پَیدا نَمُوشه.

۸حِکمتِ آدمِ هُوشیار اینی اَسته که راهِ خُو ره دَرک مُوکُنه،

مگم جهالتِ مردُمِ بے​عقل اُونا ره بازی دَده گُمراه مُونه.

۹آدمای جاهِل دَ سرِ قُربانی رِیشخَندی مُونه،

مگم مردُمِ راستکار رِضامَندی خُدا ره حاصِل مُونه.

۱۰تَلخی اِنسان تنها دَ دِلِ خود شی روش اَسته

و خوشی اِنسان ام تنها دَ خود شی معلُومه.

۱۱خانِه بَدکارا چَپه مُوشه،

لیکِن خَیمِه آدمای راستکار آباد مُومَنه.

۱۲یَگو راه اَسته که دَ نظرِ اِنسان راست معلُوم مُوشه،

مگم عاقُبَتِ ازُو راه، مَرگ اَسته.

۱۳حتیٰ دَ غَیتِ خَندِیدو اِمکان دَره که دِلِ اِنسان غَمگِین بَشه،

مگم وختِیکه خَنده خلاص مُوشه، غَم دَ جای خُو باقی مُومَنه.

۱۴آدمی که گُمراه مُوشه نتِیجِه گُمراهی خُو ره مِینگره،

ولے آدمِ خُوب اَجرِ خُوبی خُو ره مِینگره.

۱۵آدمِ ساده‌دِل هر توره ره باوَر مُوکُنه،

لیکِن آدمِ هُوشیار قَدَم های خُو ره سَنجِیده باله مُونه.

۱۶آدمِ دانا اِحتیاط مُونه و از بَدی دُوری مُونه،

مگم آدمِ بے​عقل از رُوی غرُور خُو بےپَروایی مُوکُنه.

۱۷آدمِ تُندخُوی کارای جاهِلانه مُونه،

و از آدمِ دَسِیسه​گَر مردُم نَفرَت دَره.

۱۸جهالت نصِیبِ مردُمِ نادو اَسته،

لیکِن عِلم-و-معرِفَت مِثلِ تاج دَ سرِ آدمای هُوشیار.

۱۹بَدکارا عاقُبَت دَ آدمای نیک اِحتِرام مُونه،

و شرِیرا آخِر رفته دَ دَمِ درگه های آدمای نیک-و-صادِق سر خَم مُونه.

۲۰از آدمِ مُفلِس حتیٰ همسایِه شی ام نَفرَت دَره،

مگم دَولتمَند دوستای کَلو دَره.

۲۱کسی که همسایِه خُو ره حَقِیر حِساب کُنه، گُناه​کار اَسته،

لیکِن نیک دَ بَختِ کسی که دَ غرِیبا رَحم دَشته بَشه.

۲۲آیا کسای که نَقشه های بَد دَ دِل خُو مِیکشه، گُمراه نَمُوشه؟

لیکِن کسای که نِیَتِ خُوب دَشته بَشه، رَحمت و وفاداری مِینگره.

۲۳از هر زَحمت فایده مِینگری،

مگم تورای بے​فایده باعِثِ ناداری مُوشه.

۲۴مال-و-دَولتِ آدمای دانا تاجِ سر شی اَسته،

مگم نشانی آدمای بے​عقل جهالت شی.

۲۵شاهِدِ راستگوی جانِ مردُم ره نِجات مِیدیه،

مگم شاهِدِ دروغگوی دَ مردُم خیانَت مُونه.

۲۶ترس از خُداوند بَلدِه یگ آدم تکیه​گاهِ محکم اَسته

و بَلدِه اَولادای شی ام یگ پناه​گاه.

۲۷ترس از خُداوند چشمِه حَیات اَسته

که اِنسان ره از چنگِ مَرگ دُور نِگاه مُونه.

۲۸بُزُرگی پادشاه از کَلو بُودونِ مردُم اَسته،

مگم بِدُونِ رعیَت یگ پادشاه نابُود مُوشه.

۲۹کسی که زُود قار نَشُنه آدمِ هُوشیار اَسته،

مگم آدمِ تُندخُوی جهالت خُو ره نِشو مِیدیه.

۳۰دِلِ آرام دَ زِندگی جان مُوبَخشه

مگم کِینِه دِل باعِثِ شارِیدَگی استُغونا مُوشه.

۳۱کسی که دَ غرِیب ظُلم مُوکُنه دَ حقِیقت دَ پَیدا کُنِندِه ازُو تَوهِین مُونه،

و کسی که دَ آدمِ مُفلِس مِهربانی کُنه خُدا ره اِحتِرام مُونه.

۳۲بَدکار از خاطرِ بَدی خُو سرنِگون مُوشه،

لیکِن آدمِ نیک حتیٰ که بُمُره یگ پَناه​گاه بَلدِه خُو دَره.

۳۳آدمای فامِیده حِکمت ره دَ دِل خُو نِگاه مُونه،

حتیٰ آدمای اَبله ام اِی ره مُوفامه.

۳۴نیکی-و-صداقت یگ مِلَّت ره سربِلند مُونه،

لیکِن گُناهِ یگ قَوم باعِثِ رَسوایی شی مُوشه.

۳۵پادشاه از خادِمِ هُوشیار خوش شی مییه،

ولے کسی که کارای شرم‌آوَر مُونه، دَ قار-و-غَضَب شی گِرِفتار مُوشه.