خَزانِه گوهربارِ - ضَرب اُلمَثَل های سُلَیمان پادشاه

بَخشِ ۶

۱او باچِه مه، اگه ضامِنِ همسایِه خُو شُدے

و اگه از خاطرِ یَگو آدمِ بیگَنه قَول دَدے،

۲و یا اگه قد تورای خُو، خود ره دَ دام اَندختے

و دَ تورای دان خُو بَند مَندے،

۳پس اَی باچِه مه، دَمزی طرِیقه خود ره ازی دام خلاص کُو،

چراکه دَ دِستِ همسایِه خُو اُفتَدے:

بُرو دَ پیشِ ازُو و خود ره خَم کُو

و عُذر-و-زاری کُو تاکه اُو تُو ره ازُو ضمانَت خلاص کُنه.

۴خاو ره دَ چِیمای خُو راه نَدی

و کِرپَکای تُو خاو نَکُنه.

۵رقمِ آهُو وَری

و رقمِ مُرغاک اَلّی

خود ره از دِستِ شِکارچی نِجات بِدی.

۶اَی آدمِ خاوشِله، بُرو و مُورچه ره بِنگر،

طرِیقِه ازُو ره سَنجِش کُو و حِکمت یاد بِگِیر!

۷اُو نَه کُدَم رهبر دَره

و نَه کُدَم ناظِر و حُکمران،

۸لیکِن اُو خوراک خُو ره دَ تایستو ذَخِیره مُونه

و اُو ره دَ فصلِ دِرَو جَم کده میله.

۹او خاوشِله! تا کَی خاو مُوکُنی

و چی وخت از خاو باله مُوشی؟

۱۰تُو مُوگی: ”بیل که یگ لَحظه چِیمای خُو ره پیش بِگِیرُم،

یگ لَحظه دِستای خُو ره تَی سر خُو ایشته اِستراحت کنُم.“

۱۱پس غرِیبی رقمِ دُز اَلّی

و ناداری رقمِ آدمِ مُسَلَّح وَری دَ سر تُو مییه.

۱۲آدم بےاَرزِش و بَدنِیَت

قد دانِ پُر از فِساد اِیسُو-و-اُوسُو مِیگرده؛

۱۳قد چِیمای خُو چِشمَک مِیزَنه

و قد پایا و ناخُونای خُو اِشاره مُونه

۱۴و قد دِلِ گُمراه-و-شرِیر خُو

همیشه نَقشه های بَد مِیکشه

و نِزاع پَیدا مُوکُنه.

۱۵امزی خاطر اولغه​تله یَگو بَلا دَ سر شی مییه

و اُو یگ دَم تَباه مُوشه و عِلاج پَیدا نَمِیتنه.

۱۶شَش چِیز اَسته که خُداوند ازوا نَفرَت دَره،

بَلکِه هفت چِیز که دَ نظر ازُو زِشت معلُوم مُوشه:

۱۷چِیمای پُر کِبر، زِبونِ دروغگوی،

دِستای که خُونِ بےگُناه ره لَوُو مُونه،

۱۸دِلی که نَقشه های بَد و تَباه کُنِنده مِیکشه،

پایای که زُود طرفِ بَدی کدو مُودَوه،

۱۹شاهِدِ دروغگوی که دروغ مُوگیه

و آدمی که دَ مَنِه بِرارو بے​اِتفاقی مِیندَزه.

۲۰باچِه مه، اَمرِ آتِه خُو ره نِگاه کُو

و پَندِ آبِه خُو ره پُرمُشت نَکُو.

۲۱اُونا ره بَلدِه همیشه دَ دِل خُو نِگاه کُو

و دَ گردون خُو اَوزو کُو.

۲۲وختِیکه راه موری، اُونا تُو ره هِدایَت مُونه،

غَیتِیکه خاو مُونی، اُونا از تُو نِگاه​بانی مُونه،

و وختِیکه بیدار مُوشی، اُونا قد تُو گب مِیزَنه.

۲۳چُون اَمر مِثلِ چِراغ اَلّی

و پَند رقمِ نُور وَری اَسته،

و سرزنِشی که بَلدِه اِصلاح کدو یَه تُو ره سُون راهِ حَیات مُوبَره.

۲۴اِی چِیزا تُو ره از خاتُونِ بَدکاره

و از زِبونِ لَخشُمِ ازُو دُور نِگاه مُونه.

۲۵دَ دِل خُو عاشقِ نُوربَندی ازُو نَشُو

و نَه ایل که کِرپَکای شی تُو ره گِرِفتار خُو کُنه؛

۲۶چُون خاتُونِ فاحِشه تُو ره مُحتاجِ یگ لُغمه نان مُونه

و زَنِ یَگو کسِ دِیگه جانِ عزِیز تُو ره شِکار مُونه.

۲۷آیا اُوطور کس اَسته که آتِش ره دَ بَغَل خُو بِگِیره

و کالای شی نَسوزه؟

۲۸یا اُوطور کس بَشه که دَ بَلِه قوغ راه بِگرده

و پایای شی نَسوزه؟

۲۹پس مردی که دَ بغلِ خاتُونِ همسایِه خُو دَر مییه

ام امُو رقم اَسته،

چُون کسی که دَمزُو رقم خاتُو دِست بِزنه بے​جَزا نَمُومَنه.

۳۰اگه کسی از خاطرِ گُشنَگی دِست دَ دُزی بِزنه

مردُم اُو ره سرزنِش نَمُوکُنه.

۳۱لیکِن اگه گِرِفتار شُنه، هفت برابر تاوو مِیدیه،

حتیٰ اگه تمامِ مالِ خانِه خُو ره ام از دِست بِدیه.

۳۲کسی که زِنا کُنه بےعقل اَسته،

اُو خود خُو ره تَباه مُونه،

۳۳اُو لَت-و-کوب شُده بے​آبرُوی مُوشه

و رَسوایی ازُو هیچ وخت پاک نَمُوشه،

۳۴چراکه از غَیرَتِ مرد، شِدَّتِ قار پَیدا مُوشه

و اُو دَ روزِ اِنتِقام رَحم نَمُوکُنه.

۳۵اُو دَ هیچ رقم تاوو راضی نَمُوشه

و هر قدر پَیسِه کَلو ام که بِدی، قبُول نَمُونه.