۱فرزندم، اگر از کسی ضمانت کنی و پرداخت قرض او را تعهد نمائی، در حالیکه او را نمی شناسی، ۲خود را واقعاً به زحمت انداخته ای. ممکن است با این کار برای خود دامی درست کرده باشی. ۳پس عجله کن هر چه زودتر بدون خجالت خود را از این دام رها ساز، فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر. ۴تا این کار را نکرده ای نخواب و حتی لحظه ای آرام ننشین. ۵خود را مثل آهو از دست شکارچی و مثل پرنده از دام صیاد آزاد کن.
۶مردم تنبل بروند و از زندگی مورچه ها عبرت بگیرند. ۷آن ها نه رهبر دارند و نه کارفرما. ۸اما آذوقۀ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می کنند. ۹مرد تنبل تا کی می خوابد و چه وقت از خواب بیدار خواهد شد؟ ۱۰او می گوید: «یک لحظۀ دیگر می خوابم و کمی استراحت می کنم!» ۱۱اما وقتی که خواب است، فقر و هلاکت، مانند راهزن بر او حمله می کند.
۱۲مردمان پست و بی ارزش همیشه و همه جا دروغ می گویند. ۱۳با اشاره حرف می زنند و حرکات و اشاراتی می کنند که تو را فریب بدهند. ۱۴همیشه فکر شان پُر از نقشه های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند. ۱۵بهمین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آن ها حمله می کند و آن ها را طوری شکست می دهد که دیگر چاره ای نداشته باشند.
۱۶-۱۹شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آن ها نفرت دارد و نمی تواند تحمل کند: چشم متکبر، زبان دروغگو، دستی که خون بیگناهی را بریزد، فکری که نقشه های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی که بین برادران اختلاف بیندازد.
۲۰هر چه پدرت می گوید انجام بده و آنچه مادرت می گوید فراموش مکن. ۲۱سخنان آن ها را همیشه بخاطر داشته باش و آن ها را در قلبت حفظ کن. ۲۲تعلیمات آن ها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود. ۲۳اوامر آن ها مانند چراغی روشن است و سرزنش های آن ها طریق زندگی را به تو می آموزد. ۲۴آن ها تو را از زنان بدکار و از سخنان فریبندۀ شان دور می کند. ۲۵مواظب باش که زیبایی آن ها تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگر شان تو را وسوسه نکند. ۲۶زنا کردن با زن فاحشه انسان را به فقر و گرسنگی می کشاند، اما زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می شود.
۲۷آیا می توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟ ۲۸آیا کسی می تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟ ۲۹همینطور کسی که با زن شوهردار همبستر شود، از مجازات در امان نخواهد بود. ۳۰مردم، کسی را که بخاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی کنند، ۳۱اما اگر دستگیر شود باید هفت برابر آنچه دزدیده جریمه بدهد ـ باید هر چه دارد بدهد. ۳۲اما مردی که با زن شوهردار زنا می کند، کاملاً پست و احمق است. زیرا او جان خود را از بین می برد. ۳۳رسوایی و بدنامی نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت. ۳۴زیرا حسادت، خشم شوهر آن زن را بر می انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد. ۳۵هیچ چیز او را راضی نمی کند و به هیچ قیمتی نمی توانی رضایت او را به دست آوری.
