پَیدایش - کِتابِ تَورات - بَخشِ اوّل‎

بَخشِ ۲۴

یگ خاتُو بَلدِه اِسحاق

۱اِبراهِیم پِیر و سال خورده شُدُد، و خُداوند اُو ره دَ تمامِ کارای شی بَرکت دَده بُود. ۲ یگ روز اِبراهِیم دَ خِدمتگار خُو که کٹِه خانِه شی و مسئُولِ تمامِ دارایی شی بُود، گُفت: ”دِست خُو ره زیرِ ران مه بیل ۳و دَ خُداوند، خُدای آسمو و زمی قَسم بُخور که بَلدِه باچِه مه اِسحاق از دُخترونِ کِنعانیا که ما دَ مینکلِ ازوا زِندگی مُونُم، خاتُو نَمِیگِیری، ۴بَلکِه دَ وطنِ خود مه و دَ پیشِ قَومای مه موری و بَلدِه باچِه مه اِسحاق یگ خاتُو مِیگِیری.“ ۵خِدمتگار شی دَزُو گُفت: ”اگه اُو دُختر راضی نَشُنه که قد ازمه دَ اِی سرزمی بییه، آیا ما باچِه تُو ره دَ سرزمِینی بُبرُم که تُو از اُونجی اَمدُدی؟“ ۶اِبراهِیم دَزشی گُفت: ”توخ کُو که باچِه مَره دَ اُونجی پس نَبَری. ۷خُداوند، خُدای آسمونا که مَره از خانِه آتِه مه و از جای پَیدایش مه گِرِفته دَ اِینجی اَوُرد و قد ازمه توره گُفت و دَز مه قَسم خورده گُفت که ’امی سرزمی ره دَ اَولادِه تُو مِیدُم،‘ اُو ملایکِه خُو ره پیشلون تُو رَیی مُونه تا از اُونجی یگ خاتُو بَلدِه باچِه مه بِگِیری. ۸لیکِن اگه اُو دُختر راضی نَشُنه که قد تُو بییه، اوخته تُو ازی قَسم خلاص اَستی. فقط هُوش کُو که باچِه مَره دَ اُونجی پس نَبری.“ ۹اوخته خِدمتگار شی دِست خُو ره تَی رانِ بادار خُو ایشت و دَ امزی باره بَلدِه ازُو قَسم خورد.

۱۰پس خِدمتگار شی دَه اُشتُر ره از مینکلِ اُشتُرای بادار خُو گِرِفت و رَیی شُده هر رقم سَوغاتای خُوب ره از دِست بادار خُو گِرِفته بُرد. دَ امزی رقم اُو رَیی شُده سُون ارام اُلنَهرَین دَ شارِ ناحور رفت. ۱۱اُو دَ وختِ دِیگرِ روز اُشتُرا ره دَ بُرونِ شار دَ پالُوی یگ چاهِ آو خاوَلجی کد، دَ غَیتِیکه خاتُونو بَلدِه آو کشِیدو بُرو میمَد. ۱۲اوخته اُو گُفت: ”اَی خُداوند، خُدای بادار مه اِبراهِیم! اِمروز مَره کامیابی بِدی و دَ حقِ بادار مه اِبراهِیم مِهربانی کُو. ۱۳اینه، ما دَ پالُوی امزی چشمِه آو ایسته یُم و دُخترونِ مردُم امزی شار بَلدِه آو کشِیدو مییه. ۱۴پس دَ دُختری که مُوگُم ’لُطفاً کُوزِه خُو ره تاه کُو که آو وُچی کنُم‘ و اگه اُو بُگیه ’وُچی کُو و ما دَ اُشتُرای تُو ام آو مِیدُم،‘ اوخته بیل که اُو امُو دُختری بَشه که بَلدِه بندِه خُو اِسحاق مُقرَر کدے. دَ امزی رقم ما مِیدَنُم که دَ حقِ بادار مه مِهربانی کدے.“ ۱۵و پیش ازی که اُو تورِه خُو ره تامو کنه، رِبِکا کُوزه دَ بَلِه شانِه شی بُر شُده اَمَد. رِبِکا دُخترِ بِتُوئیل بُود و بِتُوئیل باچِه مِلکه خاتُونِ ناحور؛ و ناحور بِرارِ اِبراهِیم بُود. ۱۶اُو یگ دُخترِ غَدر نُوربَند بُود و یگ باکِره که دِستِ هیچ مَرد دَزُو نَرسِیدُد. رِبِکا دَ چشمه تاه شُد و کُوزِه خُو ره پُر کده باله اَمَد. ۱۷اوخته، خِدمتگار دَ عَجَله دَمِ راهِ شی رفت و گُفت: ”لُطفاً از کُوزِه خُو مَره یگ شُوپ آو بِدی.“ ۱۸اُو گُفت: ”وُچی کُو، بادار مه!“ و چابُک کُوزِه خُو ره از شانِه خُو تا کده دَ بَلِه دِست خُو گِرِفت و دَزُو آو دَد. ۱۹وختِیکه از آو دَدو فارِغ شُد، دَزشی گُفت: ”بَلدِه اُشتُرای تُو ام آو مِیکشُم تا وختِیکه از آو سیر شُنه.“ ۲۰پس آوِ کُوزِه خُو ره دِستی دَ آوخور شیو کد و بسم سُون چاه دَوِید تا آو بِکشه و بَلدِه تمامِ اُشتُرای شی آو بُر کد. ۲۱امُو آدم چُپ شِشتُد و دَ دِقَت سُون شی توخ مُوکد تا بِنگره که خُداوند سَفرِ ازُو ره کامیاب مُونه یا نَه.

۲۲وختِیکه اُشتُرا از آو سیر شُد، خِدمتگار یگ حلقِه طِلّایی دَ وَزنِ نِیم مِثقال و یگ جوره دِست بندِ طِلّایی دَ وَزنِ دَه مِثقال دَزُو دَد ۲۳و گُفت: ”دَز مه بُگی که تُو دُخترِ کِی اَستی؟ آیا دَ خانِه آتِه تُو بَلدِه ازمو جای پَیدا مُوشه که شاو ره دَ اُونجی تیر کُنی؟“ ۲۴رِبِکا دَ جواب شی گُفت: ”ما دُخترِ بِتُوئیل اَستُم، دُخترِ باچِه مِلکه که بَلدِه ناحور دَ دُنیا اَوُرد.“ ۲۵اُو امچُنان دَزُو گُفت: ”کاه و عَلَف کَلو دَری و جای ام اَسته که شاو ره تیر کنِید.“ ۲۶اوخته خِدمتگار خود ره خَم کده خُداوند ره سَجده کد ۲۷و گُفت: ”حمد-و-ثنا دَ خُداوند، خُدای بادار مه اِبراهِیم که رَحمت و مُحَبَت خُو ره از بادار مه دِریغ نَکد و مَره دَ راه دَ خانِه قَومای بادار مه راهنُمایی کد.“ ۲۸پس امُو دُختر دَوِیده دَوِیده رفت و خانَوارِ آبِه خُو ره امزی چِیزا خبر کد. ۲۹رِبِکا یگ بِرار دَ نامِ لابان دَشت و لابان دَوِیده دَوِیده دَ پیشِ امزُو آدم دَ سرِ چشمه رفت. ۳۰اِی واقِعه اینی رقم رُخ دَد: امی که لابان حلقه و دِستبَند ها ره دَ دِستای خوار خُو دِید و تورِه خوار خُو رِبِکا ره شِنِید که گُفت: ”اُو آدم دَز مه اینی رقم گُفت،“ اُو دَ پیشِ امزُو آدم اَمَد و اُو دَ پالُوی اُشتُرای خُو دَ سرِ چشمه ایسته بُود. ۳۱و لابان دَزُو گُفت: ”اَی بَرکت یافتِه خُداوند! چرا دَ بُرو ایسته شُدے؟ بیه که بوری، ما خانه ره تَیار کدیم و بَلدِه اُشتُرای تُو جای اَماده اَسته.“ ۳۲پس امُو آدم دَ خانِه ازوا رفت و لابان اُشتُرا ره واز کده دَزوا کاه و علف دَد. بعد ازُو بَلدِه خِدمتگارِ اِبراهِیم و کسای که قد شی اَمدُد، آو اَوُرد تا پایای خُو ره بُشویه. ۳۳اوخته نان ره اَوُرده دَ پیشِ ازوا ایشت که بُخوره. مگم خِدمتگارِ اِبراهِیم گُفت: ”تا مقصد خُو ره دَز شُمو نَگیُم نان نَمُوخورُم.“ و لابان گُفت: ”بُگی.“ ۳۴اوخته اُو گُفت: ”ما خِدمتگارِ اِبراهِیم اَستُم. ۳۵خُداوند بادار مَره غَدر بَرکت دَده و اُو شخصِ بُزُرگ شُده. خُداوند دَزُو رمه و گلّه، طِلّا و نُقره، غُلاما و کنِیزا، اُشتُرا و اُلاغا دَده. ۳۶و ساره خاتُونِ بادار مه دَ پسِ پِیری بَلدِه بادار مه یگ باچه کده و اُو تمامِ دارایی خُو ره دَمزُو باچه دَده. ۳۷بادار مه مَره قَسم دَده گُفته که ’بَلدِه باچِه مه از دُخترونِ کِنعانیا که ما دَ سرزمِینِ ازوا زِندگی مُونُم، خاتُو نَگِیر، ۳۸بَلکِه دَ پیشِ خانَوارِ آتِه مه بورُو، یعنی دَ پیشِ اَولادِ بابه مه و یگ خاتُو بَلدِه باچِه مه بِگِیر.‘ ۳۹و ما دَ بادار خُو گُفتُم: ’اگه اُو دُختر قد ازمه نَیه، چی؟‘ ۴۰اوخته اُو دَز مه گُفت: ’خُداوندی که ما ازُو پَیرَوی مُونُم، ملایکِه خُو ره قد تُو رَیی مُونه و اُو سَفر تُو ره کامیاب مُوکُنه تا بِتَنی یگ خاتُو از اَولادِ بابِه مه یعنی از خانَوارِ آتِه مه بَلدِه باچِه مه بِگِیری. ۴۱دَ اینی صُورت تُو مِیتنی از قَسم مه خلاص شُنی: وختِیکه پیشِ اَولادِ بابِه مه بوری و اُونا دَز تُو یگ خاتُو نَدیه، اوخته تُو از قَسمِ مه خلاص اَستی.‘

۴۲پس اِمروز وختِیکه دَ سرِ چشمه رسِیدُم اینی رقم دُعا کدُم: ’اَی خُداوند، خُدای بادار مه اِبراهِیم! از تُو خاهِش مُونُم که مَره دَمزی سَفر کامیاب کنی. ۴۳آلی دَ پالُوی امزی چاه ایسته مُوشُم و دُختری که بَلدِه آو کشِیدو مییه، ما دَزشی مُوگُم، ”لُطفاً از کُوزه خُو کم وَری آو دَز مه بِدی که وُچی کنُم،“ ۴۴و اگه اُو گُفت که ”وُچی کُو و ما بَلدِه اُشتُرای تُو ام آو مِیکشُم.“ اوخته بیل که اُو دُختری بَشه که تُو بَلدِه باچِه بادار مه مُقرَر کدے.‘ ۴۵پیش ازی که از توره گُفتو دَ دِل خُو خلاص شُنُم، دِیدُم که رِبِکا کُوزه دَ شانِه شی اَمَد و دَ چشمه تا رفته آو کشِید. اوخته ما دَزشی گُفتُم، ’لُطفاً دَز مه آو بِدی.‘ ۴۶اُو چابُک کُوزِه خُو ره از شانِه خُو تا کد و گُفت که ’وُچی کُو و ما اُشتُرای تُو ره ام آو مِیدُم.‘ پس ما وُچی کدُم و اُو اُشتُرای مَره ام آو دَد. ۴۷اوخته از شی پُرسان کدُم که ’تُو دُخترِ کِی اَستی؟‘ اُو گُفت: ’ما دُخترِ بِتُوئیل اَستُم، دُخترِ باچِه ناحور که مِلکه بَلدِه شی دَ دُنیا اَوُرد.‘ پس ما حلقه ره دَ بِینی شی و دِستبَندا ره دَ دِستای شی اَندختُم. ۴۸بعد ازُو خود ره خَم کده خُداوند ره سَجده کدُم. ما خُداوند، خُدای بادار خُو اِبراهِیم ره حمد-و-ثنا گُفتُم که مَره دَ راهِ راست هِدایت کد تاکه یگ دُختر از خانَوارِ بِرارِ بادار خُو بَلدِه باچِه شی بِگِیرُم. ۴۹آلی اگه دَ حقِ بادار مه مُحَبَت و مِهربانی مُونِید دَز مه بُگِید. اگه نَمُوکُنِید، ام دَز مه بُگِید تا طرفِ راست یا چَپ رَیی شُنُم.“

۵۰اوخته لابان و بِتُوئیل دَ جواب شی گُفت: ”اِی کار از طرفِ خُداوند اَسته. مو دَز تُو هیچ چِیز گُفته نَمِیتنی، نَه خُوب و نَه بَد. ۵۱اینه، رِبِکا دَ پیشِ رُوی تُو اَسته. اِی ره بِگِیر و بورُو تا خاتُونِ باچِه بادار تُو شُنه، امُو رقم که خُداوند گُفته.“ ۵۲وختِیکه خِدمتگارِ اِبراهِیم تورِه ازوا ره شِنِید، اُو رُوی خُو ره دَ زمی ایشته خُداوند ره سَجده کد. ۵۳اوخته خِدمتگار گوش-و-گانِه طِلّایی و نُقره‌یی ره قد کالاها بُر کد و دَ رِبِکا پیش کد. اُو امچُنان دَ بِرار و آبِه رِبِکا سَوغات های قِیمَتی دَد.

۵۴بعد ازی چِیزا خِدمتگارِ اِبراهِیم و نفرای که قد شی قتی بُود، خورد و وُچی کد و شاو ره دَ اُونجی تیر کد. صَباح‌گاه وختِیکه باله شُد، گُفت: ”مَره طرفِ بادار مه رَیی کُنِید.“ ۵۵مگم بِرار و آبِه رِبِکا دَزُو گُفت: ”بیل که دُختر یَگو دَه روزِ دِیگه قد از مو بُمَنه. بعد ازُو بورِید.“ ۵۶مگم خِدمتگار اِبراهِیم دَزوا گُفت: ”مَره معطل نَکُنِید؛ ازی که خُداوند مَره دَ اِی سَفر کامیاب کده مَره رَیی کُنِید تا دَ پیشِ بادار خُو بورُم.“ ۵۷اُونا گُفت: ” خَی بیل که دُختر ره کُوی کنی و از خود شی پُرسان کنی.“ ۵۸اوخته اُونا رِبِکا ره کُوی کده از شی پُرسان کد: ”آیا قد امزی آدم موری؟“ اُو گُفت: ” اَرے، مورُم.“ ۵۹پس اُونا خوار خُو رِبِکا ره قد دایِه شی قَتی قد خِدمتگارِ اِبراهِیم و آدمای شی رَیی کد. ۶۰و اُونا رِبِکا ره خَیر و بَرکت دَده گُفت:

”خوار جان، تُو آبِه هزارها و هزارها شُنی

و اَولادِه تُو درگه های شارِ دُشمَنای خُو ره تَصَرُف کنه.“

۶۱پس رِبِکا قد کنِیزای خُو باله شُده دَ بَلِه اُشتُرا سوار شُد و از پُشتِ امزُو آدم رَیی شُد. دَمزی رقم خِدمتگار رِبِکا ره بُرد.

۶۲و اِسحاق از بِئیر-لَحَی-روئی اَمَدُد و دَ منطقِه جنُوب زِندگی مُوکد. ۶۳یگ شام اِسحاق دَ حالِیکه دَ دَشت چَکر مِیزَد، باله توخ کد و دِید که یگ کاروانِ اُشتُر مییه. ۶۴و رِبِکا ام باله توخ کد و اِسحاق ره هُوش کده از اُشتُر خُو تا شُد ۶۵و از خِدمتگار پُرسان کد: ”امُو آدمِ که دَ دَشت دَ دَمِ راهِ مو مییه، کِی اَسته؟“ خِدمتگار گُفت: ”اُو بادار مه اَسته.“ اوخته رِبِکا چادر خُو ره گِرِفت و خود ره پوشَند. ۶۶و خِدمتگار تمامِ کارای ره که کده بُود دَ اِسحاق نَقل کد ۶۷پس اِسحاق رِبِکا ره دَ خَیمِه آبِه خُو ساره اَوُرده اُو ره خاتُو کد و اِسحاق اُو ره دوست دَشت. دَمزی رقم اِسحاق بعد از مرگِ آبِه خُو تَسَلّی پَیدا کد.