۱یعقُوب دَ سرزمِینی جای-دَ-جای شُد که آتِه شی دَ عِنوانِ بیگَنه زِندگی مُوکد، یعنی دَ سرزمِینِ کِنعان.
۲اِی دَ بارِه نسلِ یعقُوب اَسته.
وختِیکه یوسُف هفده ساله بُود، اُو قد بِرارون خُو چوپونی رمه ره مُوکد. اُو نَوجوان بُود و قد باچه های بِلهه و زِلفه خاتُونوی آتِه خُو کومَک مُوکد و یوسُف از کارای بَدِ ازوا دَ آتِه خُو خبر مِیدَد.
۳اِسرائیل یوسُف ره از دِیگه اَولادای خُو کده کَلوتَر دوست دَشت، چراکه اُو اَولادِ پسِ پِیری شی بُود. و اُو بَلدِه یوسُف یگ جیلَکِ خُوب جور کد. ۴وختی بِرارونِ یوسُف دِید که آتِه ازوا اُو ره از دِیگرو کده کَلوتَر دوست دَره، اُونا از یوسُف نَفرَت کد و نَتنِست که قد شی دَ نَرمی توره بُگه.
۵ یگ شاو یوسُف خاو دِید. وختِیکه خاو خُو ره دَ بِرارون خُو نَقل کد، اُونا ازُو کَلوتَر بَدبُر شُد. ۶یوسُف دَزوا گُفت: ”گوش کُنِید که ما چِیزخیل خاو دِیدُم: ۷دِیدُم که مو دَ سرِ کِشت مَشغُولِ قَوده کدونِ گندُم بُودی که بےبلغه قَودِه ازمه باله شُد و راست ایسته شُد و قَوده های ازشُمو دَ گِردِ قَودِه مه جَم شُده دَ برابر شی خَم شُد.“
۸بِرارون شی دَزُو گُفت: ”آیا تُو واقعاً دَ بَلِه ازمو پادشاهی مُوکُنی یا دَ سر ازمو حُکمرانی مُونی؟“ اوخته از خاطرِ خاوها و توره های شی نفرتِ ازوا دِیگه ام کَلوتَر شُد.
۹بعد ازُو یوسُف یگ خاوِ دِیگه دِید و اُو ره دَ بِرارون خُو نَقل کده گُفت: ”اینه، ما بسم خاو دِیدُم. اِیمدَفعه آفتَو، ماهتَو و یازده سِتاره دَ برابر مه خَم شُد.“
۱۰وختِیکه خاو خُو ره دَ آته و بِرارون خُو نَقل کد، آتِه شی اُو ره سرزَنِش کده گُفت: ”اِی چی رقم خاو اَسته که تُو دِیدے؟ آیا واقِعاً ما و آبِه تُو و بِرارون تُو اَمَده دَ برابرِ ازتُو دَ زمی خَم شُنی؟“ ۱۱پس بِرارون شی از خاوِ ازُو بَخِیلی شی اَمَد، مگم آتِه شی امُو توره ره دَ فِکر خُو گِرِفت.
۱۲ یگ روز بِرارونِ یوسُف بَلدِه چرَندونِ رَمِه آتِه خُو دَ منطقِه شِکیم رَفتُد. ۱۳و اِسرائیل دَ یوسُف گُفت: ”بِرارون تُو رمه ره دَ شِکیم مِیچرَنه. بیه، ما تُو ره دَ پیشِ ازوا رَیی مُونُم.“ و یوسُف دَ جواب شی گُفت: ”خُوبه، مورُم.“
۱۴اوخته اُو دَزشی گُفت: ”بورُو، احوالِ بِرارون خُو و احوالِ رمه ره توخ کُو و دَز مه خبر بیَر.“ پس یعقُوب یوسُف ره از درِّه حِبرون رَیی کد.
وختِیکه اُو دَ شِکیم رسِید، ۱۵یگ آدم اُو ره دِید که دَ صحرا سرگردو مِیگرده؛ اوخته امُو آدم ازُو پُرسان کد: ”چِیزخیل ره مُوپالی؟“ ۱۶یوسُف گُفت: ”بِرارون خُو ره مُوپالُم. لُطفاً دَز مه بُگی که اُونا رمه ره دَ کُجا مِیچرَنه؟“ ۱۷و امُو آدم گُفت: ”اُونا از اِینجی رفته. ولے ما شِنِیدُم که اُونا مُوگُفت، ’بیِید دَ دوطان بوری.‘“ پس یوسُف از پُشتِ بِرارون خُو رفت و اُونا ره دَ دوطان پَیدا کد.
۱۸اُونا یوسُف ره از دُور دِید و پیش ازی که دَ نزدِیکِ ازوا بِرَسه، اُونا نَقشه کشِید که اُو ره بُکُشه. ۱۹و اُونا قد یگدِیگِه خُو گُفت: ”اونه، امُو خاودِیدَنی‌والا مییه. ۲۰بیِید که اُو ره بُکُشی و دَ یکی امزی چُقُوری ها بِندَزی و بُگی که یَگو جانوَرِ دَرِنده اُو ره خورده. اوخته بِنگری که خاوهای شی چی مُوشه.“
۲۱مگم وختِیکه رئـوبین اِی توره ره شِنِید اُو ره از دِستِ ازوا خلاص کد و گُفت: ”اُو ره نَکُشی.“ ۲۲و رئـوبین اِدامه دَده دَزوا گُفت: ”خُون نَریزَنِید. اُو ره دَ مَنِه امزی چُقُوری که دَ بیابو اَسته پورته کنِید و دَ بَلِه ازُو دِست دِراز نَکنِید.“ رئـوبین قَصد دَشت که اُو ره از دِستِ ازوا نِجات بِدیه و اُو ره پیشِ آتِه خُو پس بُبره.
۲۳وختِیکه یوسُف دَ پیش بِرارون خُو رسِید اُونا امُو جیلَک ره، یعنی امُو جیلَکِ خُوب ره از جان شی کشِید ۲۴و خود شی ره گِرِفته دَ چُقُوری اَندخت. مگم امُو چُقُوری خالی و بےآو بُود. ۲۵اوخته اُونا شِشت که نان بُخوره. دَ حینِ خوردو سر خُو ره باله کد و دِید که کاروانِ اِسماعیلیا از منطقِه جِلعاد مییه؛ دَ بَلِه اُشتُرای ازوا مَوادِ خوشبُوی، مَلَم و دَوا بار بُود و اُونا ره دَ مِصر مُوبُرد.
۲۶و یهُودا دَ بِرارون خُو گُفت: ”کُشتونِ بِرار مو و تاشه کدونِ خُون شی بَلدِه مو چی فایده دَره؟ ۲۷بیِید که اُو ره دَ اِسماعیلیا سَودا کنی و دَ بَلِه ازُو دِست دِراز نَکنی، چراکه اُو بِرار مو و گوشت-و-استُغونِ خودون مو اَسته.“ پس بِرارون شی قبُول کد.
۲۸وختِیکه تُجارای مِدیانی دَ حالِ تیر شُدو بُود بِرارونِ یوسُف اُو ره از چُقُوری بُر کد و دَ بِیست سِکِه نُقره دَ اِسماعیلیا سَودا کد و اُونا یوسُف ره دَ مِصر بُرد.
۲۹مگم وختی رئـوبین دَ چُقُوری اَمَد و دِید که یوسُف دَ مَنِه چُقُوری نِییه، جاغِه خُو ره پاره کد ۳۰و دَ پیشِ بِرارون خُو پس اَمَده گُفت: ”باچه دَ اُونجی نِییه؛ آلی ما کُجا شُنُم؟“
۳۱اوخته اُونا جیلَکِ یوسُف ره گِرِفت و یگ ٹَکه ره کُشته جیلَک ره دَ خُون شی غوٹه کد ۳۲و امُو جیلَکِ خُوب ره دَ پیشِ آتِه خُو بُرد و گُفت: ”اِی جیلَک ره مو پَیدا کدے. توخ کُو، امی جیلَک از باچِه تُو اَسته، یا نَه؟“ ۳۳یعقُوب امُو جیلَک ره شِنَخت و چِیغ زَده گُفت: ” اَرے، اِی جیلَکِ باچِه مه یَه. اُو ره یَگو جانوَرِ دَرِنده خورده؛ حتماً یوسُف پاره پاره شُده.“
۳۴اوخته یعقُوب پیرون خُو ره پاره کده پلاس پوشِید و روزای کَلو بَلدِه باچِه خُو ماتم گِرِفت. ۳۵تمامِ باچهها و دُخترون شی باله شُد که اُو ره دِلداری کنه، مگم اُو قبُول نَکد که آرام شُنه و گُفت: ”ما ماتمزَده پیشِ باچِه خُو دَ عالمِ مُردا مورُم.“ امُو رقم آتِه یوسُف از غَمِ ازُو چخرا مُوکد.
۳۶دَ امزُو زمان مِدیانی‌ها یوسُف ره دَ مِصر دَ فوطِیفار که یکی از صاحِب مَنصَبای فِرعَون و قومَندانِ پَیره‌دارا بُود، سَودا کد.