کپی رایت ۲۰۲۴ - ۲۰۱۵ افغانی بائبل. تمامی حقوق محفوظ است
۱امُو رقمِیکه بَرف بارِیدو دَ تایستو و بارِش دَ فصلِ دِرَو خُوب نِییه،
پس اِحتِرام کدو دَ آدمِ بےعقل ام سَم نَمییه.
۲امُو رقم که مُرغَک دَ وختِ پَرواز کدو بالَک مِیزَنه
و غُچی دَ وختِ پَر زَدو دَ جای نَمِیشِینه،
امُو رقم نالَتِ بےدلِیل ام دَ سرِ کس نَمِیشِینه و تاثِیر نَدره.
۳قَمچی بَلدِه اَسپ، نُخته بَلدِه خَر
و اَدَب چوب بَلدِه پُشتِ آدمای بےعقل اَسته.
۴دَ سَوالِ آدمِ بےعقل جوابِ بےعقلی نَدی،
نَشُنه که تُو ام رقمِ ازُو وَری شُنی.
۵آدمِ بےعقل ره دَ مُطابِقِ بےعقلی شی جواب بِدی،
تاکه اُو خود خُو ره دانا حِساب نَکُنه.
۶کسی که پَیغام ره دَ دِستِ آدمِ بےعقل رَیی مُونه،
اُو رقمِ امزُو کسی اَسته که پای خُو ره مُنٹی کده
یا یگ پیله زهر ره وُچی کده بَشه.
۷مَثَلِ که از دانِ آدمِ بےعقل بُر مُوشه،
رقمِ پای های شَل وَری سُست-و-بےحَرکت اَسته.
۸اِحتِرام کدو دَ آدمِ بےعقل،
مِثلِ سنگ ایشتو دَ پَلَخمو یَه.
۹مَثَلِ که از دانِ آدمِ بےعقل بُر مُوشه
رقمِ خاری اَسته که دَ دِستِ آدمِ نِشه گور موره،
یعنی بےتاثِیر اَسته.
۱۰کسی که آدمِ بےعقل یا آدمِ راهرَو ره دَ وظِیفه مُقرَر مُونه
رقم میرگَنِ بےتجربه وَری اَسته که تِیر شی هر کس ره اَوگار مُونه.
۱۱امُو رقم که سَگ دَ بَلِه قَی کَدَگی خُو پس مییه،
آدمِ بےعقل ام بےعقلی خُو ره تِکرار مُونه.
۱۲امُو آدم ره مِینگری که دَ نظرِ خود خُو دانا اَسته؟
نِسبَت دَ امزُو نفر بَلدِه آدمِ بےعقل اُمِید کَلوتَر اَسته.
۱۳آدمِ ٹمبل مُوگه: ”دَ راه شیر اَسته!
شیر دَ کُوچه ها و بازار میگَرده!“
۱۴درگه دَ سرِ لَخَک خُو دَور مُوخوره،
و ٹمبل دَ بَلِه جاگِه خُو.
۱۵آدمِ ٹمبل دِست خُو ره دَ کاسه دِراز مُونه؛
مگم از بَس که کَلو سُسته، اُو ره پس دَ دان خُو بُرده نَمِیتنه.
۱۶آدمِ ٹمبل دَ نظر خُو هُوشیارتَر
از هفت نفرِ اَسته که جوابِ عاقِلانه مِیدیه.
۱۷آدم که دَ یَگو دعوا مُداخِله کُنه که مربُوط دَ خود شی نَبَشه،
رقمِ شخصی اَسته که از گوشای کُٹه گِرِفته کش مُونه.
۱۸آدمِ دیونه که تِیرهای آتِشی
و کُشتَنی ره ایله مُونه،
۱۹مِثلِ امزُو آدم اَسته که همسایِه خُو ره بازی مِیدیه
و بعد ازُو مُوگه: ”ما خُو شوخی کدُم!“
۲۰از نَبُودونِ خاشه آتِش گُل مُوشه،
از نَبُودونِ آدمِ بَدگوی جنجال خلاص مُوشه.
۲۱رقمی که زُغال بَلدِه قوغ و خاشه بَلدِه آتِش اَسته،
امُو رقم آدمِ فِتنهگَر بَلدِه جنگ-و-جنجاله.
۲۲توره های آدمِ شَیطو رقمِ لُغمه های خوراکِ مَزهدار اَسته
که قُورت مُوشه و دَ وجُودِ اِنسان مُومَنه.
۲۳رقمی که طوس، رُوی دُرُشتِ ظرفِ گِلی ره لَخشُم مُونه،
امُو رقم لبای لَخشُم ام بَدی های دِل ره تاشه مُونه.
۲۴آدمِ بَد، نَفرَت-و-کِینِه خُو ره قد لبای خُو پوش مُونه،
دَ حالِیکه دِل شی پُر از فِریب-و-چال اَسته.
۲۵هر چند که تورِه ازُو نَرم-و-چرب بَشه، دَزُو باوَر نَکُو،
چراکه دَ دِل شی هفت چِیزِ نَفرَت اَنگیز وجُود دَره.
۲۶هر قدر که نَفرَتِ ازُو قد حِیله-و-نَیرَنگ تاشه شُنه،
باز ام بَدی شی دَ پیشِ مردُم معلُومدار مُوشه.
۲۷کسی که دَ دِیگا چاه بِکَنه، خود شی دَمزُو چاه موفته
و کسی که سُونِ دِیگه کس سنگ لول مِیدیه، امُو سنگ پس دَور خورده دَ خود شی مُوخوره.
۲۸دروغ گُفتو دَ حقِیقت نَفرَت کدو از مردُم اَسته
و نتِیجِه چاپلُوسی خرابی اَسته.