خَزانِه گوهربارِ - ضَرب اُلمَثَل های سُلَیمان پادشاه

بَخشِ ۲۶

۱امُو رقمِیکه بَرف بارِیدو دَ تایستو و بارِش دَ فصلِ دِرَو خُوب نِییه،

پس اِحتِرام کدو دَ آدمِ بے​عقل ام سَم نَمییه.

۲امُو رقم که مُرغَک دَ وختِ پَرواز کدو بالَک مِیزَنه

و غُچی دَ وختِ پَر زَدو دَ جای نَمِیشِینه،

امُو رقم نالَتِ بےدلِیل ام دَ سرِ کس نَمِیشِینه و تاثِیر نَدره.

۳قَمچی بَلدِه اَسپ، نُخته بَلدِه خَر

و اَدَب چوب بَلدِه پُشتِ آدمای بے​عقل اَسته.

۴دَ سَوالِ آدمِ بے​عقل جوابِ بے​عقلی نَدی،

نَشُنه که تُو ام رقمِ ازُو وَری شُنی.

۵آدمِ بے​عقل ره دَ مُطابِقِ بے​عقلی شی جواب بِدی،

تاکه اُو خود خُو ره دانا حِساب نَکُنه.

۶کسی که پَیغام ره دَ دِستِ آدمِ بے​عقل رَیی مُونه،

اُو رقمِ امزُو کسی اَسته که پای خُو ره مُنٹی کده

یا یگ پیله زهر ره وُچی کده بَشه.

۷مَثَلِ که از دانِ آدمِ بے​عقل بُر مُوشه،

رقمِ پای های شَل وَری سُست-و-بے​حَرکت اَسته.

۸اِحتِرام کدو دَ آدمِ بے​عقل،

مِثلِ سنگ ایشتو دَ پَلَخمو یَه.

۹مَثَلِ که از دانِ آدمِ بے​عقل بُر مُوشه

رقمِ خاری اَسته که دَ دِستِ آدمِ نِشه گور موره،

یعنی بے​تاثِیر اَسته.

۱۰کسی که آدمِ بے​عقل یا آدمِ راه‌رَو ره دَ وظِیفه مُقرَر مُونه

رقم میرگَنِ بے​تجربه وَری اَسته که تِیر شی هر کس ره اَوگار مُونه.

۱۱امُو رقم که سَگ دَ بَلِه قَی کَدَگی خُو پس مییه،

آدمِ بےعقل ام بے​عقلی خُو ره تِکرار مُونه.

۱۲امُو آدم ره مِینگری که دَ نظرِ خود خُو دانا اَسته؟

نِسبَت دَ امزُو نفر بَلدِه آدمِ بےعقل اُمِید کَلوتَر اَسته.

۱۳آدمِ ٹمبل مُوگه: ”دَ راه شیر اَسته!

شیر دَ کُوچه ها و بازار می​گَرده!“

۱۴درگه دَ سرِ لَخَک خُو دَور مُوخوره،

و ٹمبل دَ بَلِه جاگِه خُو.

۱۵آدمِ ٹمبل دِست خُو ره دَ کاسه دِراز مُونه؛

مگم از بَس که کَلو سُسته، اُو ره پس دَ دان خُو بُرده نَمِیتنه.

۱۶آدمِ ٹمبل دَ نظر خُو هُوشیارتَر

از هفت نفرِ اَسته که جوابِ عاقِلانه مِیدیه.

۱۷آدم که دَ یَگو دعوا مُداخِله کُنه که مربُوط دَ خود شی نَبَشه،

رقمِ شخصی اَسته که از گوشای کُٹه گِرِفته کش مُونه.

۱۸آدمِ دیونه که تِیرهای آتِشی

و کُشتَنی ره ایله مُونه،

۱۹مِثلِ امزُو آدم اَسته که همسایِه خُو ره بازی مِیدیه

و بعد ازُو مُوگه: ”ما خُو شوخی کدُم!“

۲۰از نَبُودونِ خاشه آتِش گُل مُوشه،

از نَبُودونِ آدمِ بَدگوی جنجال خلاص مُوشه.

۲۱رقمی که زُغال بَلدِه قوغ و خاشه بَلدِه آتِش اَسته،

امُو رقم آدمِ فِتنه​گَر بَلدِه جنگ-و-جنجاله.

۲۲توره های آدمِ شَیطو رقمِ لُغمه های خوراکِ مَزه​دار اَسته

که قُورت مُوشه و دَ وجُودِ اِنسان مُومَنه.

۲۳رقمی که طوس، رُوی دُرُشتِ ظرفِ گِلی ره لَخشُم مُونه،

امُو رقم لبای لَخشُم ام بَدی های دِل ره تاشه مُونه.

۲۴آدمِ بَد، نَفرَت-و-کِینِه خُو ره قد لبای خُو پوش مُونه،

دَ حالِیکه دِل شی پُر از فِریب-و-چال اَسته.

۲۵هر چند که تورِه ازُو نَرم-و-چرب بَشه، دَزُو باوَر نَکُو،

چراکه دَ دِل شی هفت چِیزِ نَفرَت اَنگیز وجُود دَره.

۲۶هر قدر که نَفرَتِ ازُو قد حِیله-و-نَیرَنگ تاشه شُنه،

باز ام بَدی شی دَ پیشِ مردُم معلُومدار مُوشه.

۲۷کسی که دَ دِیگا چاه بِکَنه، خود شی دَمزُو چاه موفته

و کسی که سُونِ دِیگه کس سنگ لول مِیدیه، امُو سنگ پس دَور خورده دَ خود شی مُوخوره.

۲۸دروغ گُفتو دَ حقِیقت نَفرَت کدو از مردُم اَسته

و نتِیجِه چاپلُوسی خرابی اَسته.