مَردِ سُخنوَر

بَخشِ ۹

پگ دَ یگ عاقُبَت گِرِفتار مُوشه

۱پس تمامِ امزی توره ها ره دَ دِل خُو قرار دَدُم و دَ بارِه پگ شی تحقِیق کده دَزی نتِیجه رسِیدُم که آدمای عادِل و دانا و اعمالِ ازوا دَ دِستِ خُدا اَسته. اِنسان نَمِیدَنه که چِیزخیل دَ اِنتِظار شی اَسته، مُحَبَت یا نفرَت. ۲تمامِ چِیزا دَ بَلِه پگ یگرقم مییه، دَ بَلِه عادِل و شرِیر، دَ بَلِه خُوب و بَد، دَ بَلِه پاک و ناپاک، دَ بَلِه کسای که قُربانی مُونه و دَ بَلِه کسای که قُربانی نَمُونه. عاقُبَتِ آدمای خُوب و گُناهکار یگرقم اَسته، امچُنان عاقُبَتِ کسای که قَسم مُوخوره و کسای که از قَسم خوردو مِیتَرسه. ۳دَ مینکلِ تمامِ کارای که دَ تَی آفتَو انجام دَده مُوشه، اِی از پگ کده بَدتَر اَسته که عَینِ واقِعه دَ بَلِه پگ مییه. علاوه ازی، دِلِ بَنی آدم پُر از شرارَت اَسته و تا وختِیکه زِنده یَه دیونَگی دَ دِلِ ازوا وجُود دَره و بعد ازُو قد مُرده ها یگجای مُوشه. ۴لیکِن کسی که قد زِنده ها یگجای اَسته، بَلدِه ازُو اُمِید وجُود دَره، چُون سَگِ زِنده بِهتر از شیرِ مُرده اَسته. ۵زِنده ها مِیدَنه که اُونا یگ روز مُومُره، لیکِن مُردا هیچ چِیز ره نَمِیدَنه، اُونا دِیگه اَجر نصِیب نَمُوشه، چُون حتیٰ یادِ ازوا ام پُرمُشت مُوشه. ۶ام مُحَبَت و نفرتِ ازوا و ام حسادت ازوا گاه از بَین رفته و دِیگه هرگِز دَ تمامِ چِیزای که دَ تَی آفتَو رُخ مِیدیه، شرِیک نَمُوشه.

۷پس، بورُو نان خُو ره دَ خوشی بُخور و شرابِ انگُور خُو ره قد دِلِ خوش وُچی کُو، چُون خُدا از گاه کاری ره که تُو انجام مِیدی تایِید کده. ۸همیشه کالای تُو سفید بَشه و سر خُو ره بےروغونِ خوشبُوی نَیل. ۹زِندگی خُو ره قد خاتُونی که دوست دَری دَ دَورونِ تمامِ روزای زِندگی بےفایدِه خُو که خُدا دَ تَی آفتَو بَلدِه تُو دَده دَ خوشی تیر کُو، چراکه از تمامِ روزای بےفایدِه زِندگی و از زَحمتی که دَ تَی آفتَو مِیکشی، اینَمی نصِیب تُو اَسته. ۱۰هر کار که دَ دِست تُو مییه، اُو ره قد تمامِ تَوانایی خُو انجام بِدی، چُون دَ عالمِ مُردا که تُو دَ اُونجی موری، نَه کار اَسته، نَه فِکر کدو، نَه عِلم و نَه حِکمت.

۱۱یگ چِیزی دِیگه ره دَ تَی آفتَو دِیدُم: برِندِه مُسابِقه همیشه آدمای تیزرَو نِیَسته و نَه ام پیروزِ جنگ آدمای قَوی، صاحِبِ نان آدمای دانا، صاحِبِ مال-و-دَولت آدمای هُوشیار و صاحِبِ اِحتِرام آدمای عالِم، چُون وخت و بَخت همیشه یار نِیَسته. ۱۲علاوه ازی، اِنسان نَمِیدَنه که وخت شی چی غَیت پُوره مُوشه. امُو رقم که ماهیا دَ تورِ بےرَحم گِرِفتار مُوشه و مُرغَکو دَ دام بَند مُومَنه، امُو رقم بَنی آدم ام دَ وختِ مُصِیبت که بےبلغه دَ بَلِه شی مییه دَ دام گِرِفتار مُوشه.

حِکمت از لَوڈگی کده بِهتر اَسته

۱۳ما اینی نَمُونِه حِکمت ره ام دَ تَی آفتَو دِیدُم و دَ نظر مه بُزُرگ معلُوم شُد: ۱۴یگ شارِ ریزه بُود و دَ مَنِه شی مردُمِ کم زِندگی مُوکد. یگ پادشاهِ قُدرتمَند دَ بَلِه امزُو شار اَمَد و اُو ره محاصِره کده دَ مُقابِل شی سَنگر های کٹه آباد کد. ۱۵دَ مَنِه امزُو شار یگ آدمِ غرِیب زِندگی مُوکد که دانا بُود و اُو شار ره دَ وسِیلِه حِکمت خُو نِجات دَد؛ مگم هیچ کس امُو آدمِ غرِیب ره یاد نَکد. ۱۶اوخته ما گُفتُم که حِکمت از زور کده بِهتر اَسته؛ با وجُودِ ازی، حِکمتِ آدمِ غرِیب خار-و-حقِیر حِساب مُوشه و تورای شی شِنِیده نَمُوشه.

۱۷تورای آدمای دانا که دَ آرامی گُفته مُوشه، کَلوتَر شِنِیده مُوشه،

نِسبَت دَ چِیغِ یگ حُکمران که دَ مینکلِ لَوڈه ها اَسته.

۱۸حِکمت از سَلاحِ جنگی کده بِهتر اَسته،

مگم لَوڈگی یگ خطاکار خُوبی های کَلو ره نابُود مُوکُنه.