خرُوج - کِتابِ تَورات - بَخشِ دوّم

بَخشِ ۲۲

۱اگه کسی نَرگاو یا گوسپو ره دُزی کنه و اُو ره حلال کنه یا سَودا کنه، باید دُز دَ عِوَضِ نَرگاو پَنج گاو و دَ عِوَضِ گوسپو چار گوسپو بِدیه. ۲اگه کُدَم دُز دَ وختِ شاو دَ دُزی کدو گِرِفتار شُنه و اُو ره تا اندازِه بِزنه که بُمُره، خُونِ ازُو باید بازخاست نَشُنه. ۳لیکِن اگه دُز بعد از آفتَو بُر شُدو کُشته شُنه، بازخاستِ خُونِ ازُو باید شُنه. دُز باید تاوو بِدیه و اگه چِیزی نَدره، خودِ ازُو باید سَودا شُنه و قِیمَت شی دَ عِوَضِ دُزی شی دَده شُنه. ۴اگه چِیزی دُزی شُده زِنده دَ دِستِ دُز پَیدا شُنه، هر چِیزی که بَشه، چی گاو، چی خَر، چی گوسپو، دُز باید دُو برابرِ تاوو بِدیه.

۵اگه کسی تالِه خُو ره بکُلّی بِچَرنه و بعد ازُو مال خُو ره قَصداً دَ تاله یا باغِ انگُورِ دِیگه کس ایله کنه، اُو باید تاوون شی ره از خُوبتَرِین تاله یا باغِ انگُورِ خود خُو بِدیه.

۶اگه یَگو کس آتِش دَر بِدیه و آتِش دَ خار بُوٹه بِرَسه و بعد ازُو دَ کِشتِ دِیگه نفر بوره و قَوده یا حاصِلِ دِرَو نَشُده و یا تمام کِشتِ ازُو ره بُسوزَنه، آدمی که آتِش کده، حتماً باید تاوون شی ره بِدیه.

۷اگه کسی پَیسه یا سامان خُو ره پیشِ همسایِه خُو اَمانَت بیله و چِیزی ایشتَگی از خانِه امزُو نفر دُزی شُنه، دَ صُورتی که دُز گِرِفتار شُنه، اُو باید دُو چند تاوو بِدیه. ۸اگه دُز گِرِفته نَشُد، اُو غَیت صاحِب خانه باید دَ حُضُورِ خُدا حاضِر شُنه تا فَیصَله شُنه که آیا اُو دِست خُو ره دَ مالِ همسایِه خُو دِراز کده، یا نَه؟ ۹تمامِ قضیه های خیانَت، چی دَ بارِه گاو، خَر یا گوسپو بَشه، چی دَ بارِه کالا و یا هر چِیزِ دِیگِه که گُم شُده بَشه و یَگو کس اِدعا کنه که ”اینَمی از مه یَه“ اوخته، اِدعا کُنِنده و صاحِبِ مال هر دُوی شی باید دَ حُضُورِ خُدا بییه و هر کُدَم شی که گُناهکار اِعلان شُد، باید دُو چند دَ همسایِه خُو تاوو بِدیه.

۱۰اگه کُدَم کس یَگو خَر یا نَرگاو یا گوسپو و یا یَگو حَیوانِ دِیگه ره بَلدِه همسایِه خُو اَمانَت بِدیه و اُو حَیوان بُمُره یا اَوگار شُنه و یا از پیشِ ازُو بُرده شُنه بِدُونِ ازی که کس بِنگره، ۱۱یگ قَسم دَ بَینِ ازُو هر دُو دَ حُضُورِ خُداوند ایشته شُنه. اگه امُو آدم قَسم بُخوره که دِست خُو ره دَ مالِ همسایِه خُو دِراز نَکده، صاحِبِ مال باید قَسم شی ره قبُول کنه. اوخته اُو آدم لازِم نَدره که تاوو بِدیه. ۱۲ولے اگه اُو حَیوان از پیشِ همسایه دُزی شُده بَشه، اُو باید دَ صاحِبِ ازُو تاوو بِدیه. ۱۳اگه حَیوان دَ وسِیلِه یَگو جانوَرِ دَرِنده پاره شُده بَشه، اُو باید لاشِ پاره شُده ره دَ عِنوانِ ثبُوت بَیره. دَ اُو صُورت اُو لازِم نَدره که تاوو بِدیه.

۱۴اگه کسی یگ حَیوان ره از همسایِه خُو اَمانَت بِگِیره و اُو حَیوان دَ وختِیکه صاحِب شی حاضِر نَبَشه، اَوگار شُنه یا بُمُره، پس آدمِ اَمانَت گِیرِنده باید تاوونِ حَیوان ره بِدیه. ۱۵لیکِن اگه صاحِبِ امزُو حَیوان حاضِر بُوده بَشه، اُو مجبُور نِییه که تاوو بِدیه. اگه حَیوان کِرا شُده بَشه، امُو کِرایه دَ عِوَضِ تاوون شی حِساب مُوشه.

قانُونای اخلاقی و مذهَبی

۱۶اگه یَگو مَرد کُدَم دُخترِ باکِره ره که هنوز نامزاد نَشُده بَشه، بازی بِدیه و قد شی خاو کنه، اُو باید مهریِه دُختر ره بِدیه و اُو ره خاتُون خُو کنه. ۱۷لیکِن اگه آتِه شی راضی نَبَشه که دُختر خُو ره دَزُو آدم بِدیه، پس اُو آدم باید مِهریِه یگ دُختر ره دَزُو بِدیه.

۱۸خاتُونی که جادُوگری مُونه، اُو ره زِنده نَه ایلِید.

۱۹هر اِنسانِ که قد حَیوان نزدِیکی کنه، باید کُشته شُنه.

۲۰هر کسی که بَلدِه خُدایونِ دِیگه، غَیر از خُداوند قُربانی کنه، باید کامِلاً نابُود شُنه. ۲۱آدمِ بیگَنه ره آزار نَدِید و دَ حق شی ظُلم نَکنِید، چراکه خودون شُمو ام دَ سرزمِینِ مِصر بیگَنه بُودِید. ۲۲خاتُونِ بیوه و یَتِیم ره اَذیَت نَکُنِید. ۲۳اگه اُونا ره اَذیَت کُنِید، اُونا پیش ازمه داد-و-فریاد مُونه و ما ضرُور داد-و-فریادِ ازوا ره مِیشنَوُم ۲۴و دَ سر شُمو قار شُده شُمو ره دَ دَمِ شمشیر مُوکُشُم تاکه خاتُونوی شُمو بیوه شُنه و بچکِیچای شُمو یَتِیم.

۲۵اگه دَ کُدَم شخصِ مُحتاج که از قَومِ ازمه اَسته پَیسه قرض مِیدی، مِثلِ یگ سُودخور رفتار نَکُو و ازُو سُود نَگِیر. ۲۶اگه چَپَنِ همسایِه خُو ره گِرَو گِرِفتی، اُو ره حتماً پیش از شِشتونِ آفتَو دَزُو پس بِدی، ۲۷چراکه اونَمُو چَپَن یگانه پوش بَلدِه خاو شی اَسته. اگه ازُو محرُوم بَشه، اُو جِسم خُو ره قد چِیزخیل پوش کنه؟ پس اُو پیشِ ازمه فریاد مِیزَنه و ما دَ دادِ ازُو مِیرسُم، چراکه ما خُدای کرِیم-و-رَحِیم اَستُم.

۲۸دَ خُدا کُفرگویی نَکُو و دَ رهبرِ قَوم خُو نالَت نَگُی. ۲۹دَ اَوُردونِ هدیِه حاصِلات و شِیرِه انگُور خُو دَ حُضُورِ ازمه معطل نَکُو. باچِه اوّلباری خُو ره دَز مه وَقف کُو. ۳۰امُو رقم، اوّلباری‌های گاو و مال خُو ره ام دَز مه وَقف کُو. بیل که نِلغه بَلدِه هفت روز دَ پیشِ آبِه خُو بُمَنه و دَ روزِ هشتُم، اُو ره دَز مه بِدی. ۳۱شُمو قَومِ مُقَدَّس مه اَستِید. دَمزی دَلِیل گوشتِ حَیوان ره که دَ وسِیلِه جانوَرِ دَرِنده پاره شُده بَشه، نَخورِید، بَلکِه اُو ره پیشِ سَگا بِندَزِید.