خَزانِه گوهربارِ - ضَرب اُلمَثَل های سُلَیمان پادشاه

بَخشِ ۲۳

۱وختِیکه قد یگ حُکمران دَ سرِ دِستَرخو می​شِینی،

دَ بارِه چِیزای که دَ پیشِ رُوی تُو چِینده یَه خُوب فِکر کُو.

۲و اگه آدمِ پُرخور اَستی

کارد ره دَ بَلِه گُلُون خُو بیل

۳و دَ خوراک های مَزَدار شی سُخ نَشُو،

چُون اِمکان دَره که قد ازی نان یَگو چال بَشه.

۴بَلدِه پُولدار شُدو خود ره خار-و-زار نَکُو؛

حتیٰ دَ بارِه شی فِکر ام نَکُو.

۵وختِیکه دَ سرِ امزُو چِیزا چِیم سُرخ مُونی، اُونا از پیش تُو گُم مُوشه،

چراکه مال-و-دَولَت بَلدِه خُو پَر مِیکشه

و مِثلِ بُرگُج اَلّی سُون آسمو پَر زَده موره.

۶از نانِ آدمِ مُوزی نَخور

و دَ بَلِه خوراکای مَزَدار شی سُخ نَشُو،

۷چُون اُو دَ دِل خُو همیشه دَ بارِه هر چِیز حِساب مِیگِیره،

اُو دَز تُو مُوگه: ”بُخور و وُچی کُو،“

مگم اِی ره از تَی دِل خُو نَمُوگیه.

۸لُغمِه ره که خوردی اِستِفراق مُونی

و تَشَکُر-و-خَیر بِنگری که دَزُو گُفتی بَرباد مُوشه.

۹دَ حُضُورِ آدمِ بے​عقل گب نَزو،

چراکه اُو تورای حکِیمانِه تُو ره خار حِساب مُونه.

۱۰سنگِ پُلوان ره که دَ قدِیم ایشته شُده، تَغِیر نَدی

و زمِینِ یَتِیما ره قَبضه نَکُو،

۱۱چراکه پُشتِیوانِ ازوا قُدرت​مَند اَسته

و قد ازتُو دَ دعوا کدو بَلدِه حقِ ازوا محکم ایسته مُوشه.

۱۲دِل خُو ره طرفِ نصِیحَت-و-دانایی مایل کُو

و گوش خُو ره طرفِ عِلم-و-معرِفَت.

۱۳از نصِیحَت-و-سرزنِش کدونِ باچِه خُو کوتاهی نَکُو؛

اگه اُو ره قد چوب بِزَنی، اُو نَمُومُره.

۱۴چُون وختِیکه اُو ره قد چوب می​زَنی،

جان شی ره از دوزَخ نِجات مِیدی.

۱۵باچِه مه، اگه حِکمت دَ دِل تُو بَشه،

دِلِ ازمه ام خوش مُوشه.

۱۶روح-و-رَوان مه خوشی مُونه،

وختِیکه لبای تُو دَ راستی توره مُوگه.

۱۷نَه ایل که دِل تُو حَسَدِ خطا​کارا ره بُخوره،

بَلکِه شَوقِ دِل تُو تمامِ روزها ترسِ خُداوند بَشه.

۱۸چُون دَمزی رقم آیندِه تُو خُوب مُوشه

و اُمِید تُو از بَین نَموره.

۱۹باچِه مه، گوش کُو: هُوشیار-و-دانا بَش

و دِل خُو ره دَ راهِ راست هِدایَت بِدی.

۲۰از جُملِه آدمای شرابی

و نفرای پُرخور نَبَش،

۲۱چراکه آدمِ شرابی و شِکَم پرَست مُحتاج مُوشه

و خاوشِلَگی اُونا ره مُفلِس مُونه

تا اندازِه که اُونا خود ره قد کالای ڈِنڈه مُوپوشَنّه.

۲۲نصِیحَتِ آتِه خُو ره گوش بِگِیر که اُو تُو ره پَیدا کده

و آبِه خُو ره که پِیر شُد، خار-و-حقِیر حِساب نَکُو.

۲۳راستی ره بِخر و اُو ره سَودا نَکُو؛

حِکمت، اَدَب و دانایی ره حاصِل کُو.

۲۴آتِه اَولادِ صالِح-و-صادِق غَدر خوشی مُونه،

و کسی که صاحِبِ باچِه دانا بَشه، اُو خوشحال مُوشه.

۲۵بیل که آته و آبِه تُو شاد بَشه،

و آبِه که تُو ره زَیده، دَز تُو اِفتخار کُنه.

۲۶باچِه مه، دِل خُو ره دَز مه بسته کُو

و چِیمای تُو از راه های مه دُور نَشُنه،

۲۷چُون خاتُونِ بَدکار رقمِ یگ چُقُوری تاتُو اَلّی اَسته

و زَنِ فاحِشه مِثلِ یگ چاهِ تَنگ.

۲۸اُو مِثلِ دُز وَری دَ گیته یَه

و تعدادِ بے​ایمانا ره دَ مینکل مَردا کَلو مُونه.

۲۹کِی ناله دَره؟ کِی غَم-و-غُصّه دَره؟

کِی جنجال دَره؟ کِی شِکایَت دَره؟

کِی زَخمای بےعِلّت دَره؟

و کِی دَ چِیمای خُو سُرخی دَره؟

۳۰اُو کسای که دایم شراب مُوخوره

و اُونای که دَ پُشتِ شرابِ گٹ​شُده مِیگرده.

۳۱دَ شرابی که رَنگ شی سُرخ شُده و دَ مَنِه پیله جَلجَل مُونه دِل خُو ره بسته نَکُو،

چراکه اُو دَ نَرمی از گُلُون تُو تاه موره

۳۲و دَ آخِر رقمِ مار وَری تُو ره مِیگزه

و مِثلِ کَبچه مار تُو ره نیش مِیزَنه.

۳۳چِیمای تُو چِیزای عجِیب ره مِینگره

و دِل تُو دَ خیالاتِ کَج اَندیشه مُونه.

۳۴تُو رقمِ کسی جور مُوشی که دَ مَنِه دریا خاو مُونه

و مِثلِ کسی که دَ بِلندترِین جای کِشتی اِستراحت مُونه.

۳۵و تُو مُوگی: ”مَره زَد، مگم ما دَرد ره نَفامِیدُم.

مَره عذاب کد، لیکِن احساس نَکدوم.

پس کَی ازی حالت بیدار مُوشُم

تاکه یگ پیلِه دِیگه ام وُچی کنُم؟“