۱ پس از آن که پولُس و سیلاس از آمفیپولیس و آپولونیا گذشتند، به شهر تسالونیکی آمدند، جایی که یک کنیسه در آنجا وجود داشت. ۲ پولُس بر اساس عادت همیشه گی خود داخل کنیسه شد و سه هفته در روزهای شنبه پیهم با استفاده از نوشته های پیامبران با آنها مباحثه کرد. ۳ او توضیح می داد و چنین بیان می کرد: «لازم بود تا مسیح رنج ببیند و پس از مرگ زنده گردد. این عیسایی که من درباره اش به شما اعلام می کنم، همان مسیح است.» ۴ عده یی از آنها ایمان آوردند و گروه زیادی از یونانیان خدا پرست و زنان سرشناس با پولُس و سیلاس پیوستند.
۵ اما یهودیانی که اعتقاد نداشتند، حسادت کردند و چند نفر بیکار و اوباش را از کوچه و بازار با خود جمع کرده و در شهر سر و صدا برپا کردند و به خانۀ یاسون حمله بُردند. آنها کوشش می کردند تا پولُس و سیلاس را پیش جمعیت بیاورند. ۶ چون پولُس و سیلاس را نیافتند، یاسون و یک تعداد از ایمانداران را پیش مقامات شهر آورده، فریاد می زدند: «این آدمها که همه جا را به آشوب کشیده اند، حالا به اینجا آمده اند ۷ و یاسون آنها را در خانۀ خود بُرده است. همۀ اینها بر خلاف احکام امپراطور عمل می کنند و ادعا دارند که پادشاه دیگری به نام عیسی وجود دارد.» ۸ با شنیدن گفته های آنها مردم و مقامات شهر وارخطا شدند. ۹ آنها یاسون و دیگر ایمانداران را با گرفتن ضمانت نقدی آزاد کردند.
۱۰ آن شب ایمانداران، پولُس و سیلاس را با عجله به بیریه روان کردند. وقتی به آنجا رسیدند به کنیسه رفتند. ۱۱ یهودیان مقیم شهر بیریه نسبت به یهودیان شهر تسالونیکی درک و فهم بیشتر داشتند و با شوق کلام خدا را می شنیدند. آنها هر روز نوشته های پیامبران را مطالعه می کردند تا ببینند که آیا گفته های پولُس و سیلاس مطابق آن کتابها است یا نه. ۱۲ بنابر این بسیاری از یهودیان و یک تعداد زیاد از زنان و مردان سرشناس یونانی نیز ایمان آوردند. ۱۳ اما وقتی یهودیان در تسالونیکی خبر شدند که پولُس در بیریه نیز کلام خدا را موعظه کرده است، به آنجا آمدند تا مردم را بر ضد پولُس تحریک کنند. ۱۴ پس ایمانداران، پولُس را با عجله به ساحل بحر فرستادند اما سیلاس و تیموتاووس هر دو در همان جا ماندند. ۱۵ آنهایی که پولُس را همراهی می کردند او را تا شهر آتن رساندند. پولُس برای شان هدایت داد که وقتی به بیریه رسیدند به زودی سیلاس و تیموتاووس را پیش او بفرستند.
۱۶ وقتی پولُس در انتظار سیلاس و تیموتاووس در آتن بود، بسیار جگرخون شد زیرا می دید که تمام شهر پُر از بُت است. ۱۷ پس هر روز در کنیسه با یهودیان و غیر یهودیان خدا پرست و در شهر و بازار با رهگذران بحث می کرد. ۱۸ عده یی از فلسفه دانان اپیکوری و رواقی با پولُس مشاجره می کردند و عده یی می گفتند: «این جاهل چه می خواهد بگوید؟» و تعداد دیگری جواب دادند: «طوری که معلوم می شود، او دربارۀ خدایان بیگانه تبلیغ می کند،» زیرا که پولُس دربارۀ عیسی و دوباره زنده شدن او مژده می داد. ۱۹ آنها پولُس را گرفتند و پیش شورا در کوه مریخ بُردند و آنها به پولُس گفتند: «ما می خواهیم بدانیم این تعالیم تازه یی که تو دربارۀ شان حرف می زنی چیست؟ ۲۰ زیرا که سخنان تو به گوش ما عجیب می آید. ما می خواهیم معنای آن را بفهمیم.» ۲۱ آتنی ها و خارجی های ساکن آنجا همه وقت خود را به گفتگو دربارۀ عقاید تازه می گذشتاندند.
۲۲ پس پولُس در برابر شورای یهود چنین گفت: «ای مردم آتن! من می دانم که شما بسیار دیندار و مذهبی هستید. ۲۳ زیرا وقتی در شهر شما می گشتم و زیارتهای شما را می دیدم، به قربانگاهی رسیدم که بر آن نوشته شده بود: «تقدیم به خدای ناشناخته.» من دربارۀ همان کسی که شما ناشناخته او را می پرستید به شما اعلام می کنم. ۲۴ خدایی که دنیا و آنچه را که در آن است آفرید و مالک آسمان و زمین است، در معبدهای ساخته شده به دست انسان ساکن نیست ۲۵ و از طریق چیزهایی که ساختۀ دست انسان باشد پرستش نمی شود و به آن نیازی ندارد، زیرا فقط خداست که زندگی، نَفَس و همه چیز را به همه کس می بخشد. ۲۶ او تمام مردم را از نسل یک انسان آفرید تا در تمام روی زمین ساکن شوند. برای زندگی شان زمان و برای بود و باش شان جایی را معین کرد ۲۷ تا خدا را بجویند، نه این که کورکورانه پی او بگردند که شاید او را بیابند، در حالی که او از هیچ کدام ما دور نیست، همان طور که گفته شده است:
۲۸ «ما در او زندگی می کنیم و در او حرکت و هستی داریم.»
چنان که یکی از شاعران خود تان گفته است:
«ما نیز از نسل او هستیم.»
۲۹ پس چون همه آفریده شدۀ خدا هستیم، نباید گمان کنیم که ذات خدا مانند پیکری از طلا و نقره و سنگ است که با هنر و مهارت انسان تراشیده می شود. ۳۰ خدا از دورانی که مردم از روی جهالت او را نمی شناختند چشم پوشی کرد اما اکنون در همه جا بشر را به توبه کردن امر می کند. ۳۱ زیرا خدا روزی را معین فرموده است که جهان را با عدالت، به وسیلۀ شخصی که برگزیده خود اوست، داوری فرماید و برای ثبوت این حقیقت برای همه، او را پس از مرگ زنده گردانید.»
۳۲ وقتی آنها دربارۀ زنده شدن پس از مرگ شنیدند، عده یی پولُس را مسخره کردند، ولی دیگران گفتند: «دربارۀ این چیزها یک وقت دیگر به سخنان تو گوش خواهیم داد.» ۳۳ به این ترتیب پولُس آنها را ترک کرد. ۳۴ در این میان چند نفر با او پیوستند و ایمان آوردند که از جمله دیونیسوس عضو شورای مریخ و زنی به نام دامارِس و چند نفر دیگر بودند.